Eigen risico bij zorgverzekering geen reden huisarts te mijden

Mensen niet minder vaak naar huisarts door eigen risico

Het alsmaar stijgende eigen risico draagt niet bij aan het mijden van zorg. Dat is één van de conclusies uit het onderzoek dat minister Edith Schippers van Volksgezondheid (VWS) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Nederlanders gaan niet minder vaak naar de huisarts vanwege het hogere eigen risico. Ongeveer 3 procent van de patiënten vreest voor de financiële gevolgen van het eigen risico en mijdt daarom de huisarts. Minister Schippers heeft naar aanleiding van het onderzoek aangekondigd verschillende maatregelen te nemen, zoals meer voorlichtingen over de uitzonderingen op het eigen risico.

Een bezoek of behandeling bij de huisarts valt nooit onder het eigen risico van de zorgverzekering. Men moet een huisarts wel betalen als deze medicijnen voorschrijft of de patiënt doorverwijst naar een specialist in het ziekenhuis of kliniek. Deze kosten vallen dan wel onder het eigen risico. Het eigen risico ligt dit jaar op 375 euro en in 2016 op 385 euro. Het stijgend eigen risico zou volgens het onderzoek van VWS geen reden zijn om zorg via de huisarts of het ziekenhuis te mijden.

Uit het onderzoek blijkt ook dat ongeveer 3 procent van de Nederlanders wel eens niet naar de huisarts gaat om financiële redenen. Dat percentage is echter al sinds 2009 niet veranderd. Het eigen risico daarentegen is afgelopen jaren wel flink gestegen, namelijk van 155 euro in 2009 naar 375 euro in 2015. In september werd uit het onderzoek van TNS Nipo in opdracht van zorgverzekeraar VGZ nog geconcludeerd dat één op de vijf verzekerden wel eens zorg heeft uitgesteld. Verzekerden hebben in die gevallen een verwijzing van de huisarts niet opgevolgd vanwege het verplichte eigen risico. Ook huisartsen waarschuwde dat ze regelmatig patiënten ontvangen die zeggen geen geld te hebben voor een behandeling.

Volgens het onderzoek is het percentage patiënten dat voorgeschreven medicijnen niet heeft opgehaald, gedaald van 34 procent in 2008 naar 29 procent in 2014. Het percentage patiënten dat wel eens een verwijzing naar een specialist door de huisarts niet heeft opgevolgd is wel gestegen. Tussen 2008 en 2013 steeg het percentage van 20 naar 27 procent. De grootste toename in het mijden van zorg vond in 2011 en 2012 plaats, terwijl het eigen risico in 2013 juist het hardste steeg (met 130 euro).

In sommige gevallen is het mijden van zorg volgens het ministerie van VWS juist wenselijk. Soms gebruiken mensen namelijk terecht geen (vervolg) zorg, bijvoorbeeld omdat de klacht vanzelf is overgegaan. Pas wanneer noodzakelijke zorg wordt vermeden vanwege beperkte financiële middelen, is dat niet wenselijk. Om de financiële toegang tot zorg voor mensen met een lager inkomen te waarborgen zijn al verschillende maatregelen getroffen, zoals zorgtoeslag of sommige zorgkosten die in aanmerking komen voor belastingaftrek.

Toch heeft minister Schippers aangekondigd meer maatregelen te willen nemen. Dit najaar wordt meer voorlichting gegeven over de uitzonderingen op het eigen risico en de mogelijkheid tot al dan niet vooraf gespreid betalen van het eigen risico bij de zorgverzekeraar. Niet iedereen is namelijk van deze mogelijkheid op de hoogte, terwijl bijna alle zorgverzekeraars deze mogelijkheid bieden. Tevens wijst de minister op het belang van maatwerk voor bepaalde kwetsbare mensen op lokaal niveau.